Nu ook in Nederland bevestigd: “Regelmatige overuren tellen mee in het vakantieloon”

Wanneer een werknemer op vakantie gaat, heeft de werknemer natuurlijk recht op doorbetaling van het loon. Maar wat is precies de waarde van de vakantiedag en moet de vergoeding voor gewerkte overuren meegenomen worden bij de berekening van het vakantieloon? Daarover heeft de Hoge Raad op 16 februari 2024 een uitspraak gedaan.

Europa laat nog wat onduidelijkheid bestaan

In de wet is opgenomen dat de werknemer recht heeft op doorbetaling van het loon tijdens de vakantie. Een definitie van ‘loon’ wordt echter niet gegeven. Met een uitspraak van de Europese rechter uit 2018 werd duidelijk dat onder omstandigheden ook gewerkte overuren dienen te worden meegenomen bij de berekening van het tijdens vakantie door te betalen loon. De uitspraak van de Europese rechter zorgde in het verleden echter voor onduidelijkheid bij de Nederlandse, lagere rechters. In de Nederlandse vertaling van de uitspraak stond namelijk dat de overuren meegenomen dienen te worden bij de berekening van het vakantieloon wanneer deze verplichting voor de werknemer voortvloeit uit de arbeidsovereenkomst. Maar wanneer is er sprake van een verplichting?

De Hoge Raad brengt duidelijkheid

De Hoge Raad heeft bepaald dat de Europese uitspraak niet zo moet worden uitgelegd, alleen wanneer de werknemer door de werkgever verplicht kan worden om overwerk te verrichten, er grond is om de verrichte overuren mee te nemen bij het vakantieloon.  Het is dus niet juist dat het aan de werknemer is om aan te tonen dat het overwerk in iedere situatie specifiek is opgedragen door de werkgever. Beoordeeld moet worden of de werkzaamheden waartoe de werknemer op grond van de arbeidsovereenkomst verplicht is, vergen dat hij of zij overwerk verricht. Daarbij moet het ook uitdrukkelijk gaan om ‘regelmatig verricht overwerk’. Een werknemer dient, wanneer er vakantie wordt opgenomen, qua beloning in een situatie te worden gebracht die vergelijkbaar is met de situatie tijdens de gewerkte periodes. Het gaat er daarbij dus om dat er daadwerkelijk op reguliere basis wordt overgewerkt, stilzwijgend of niet, waarbij het overwerk een belangrijk onderdeel uit is gaan maken van de totale beloning.

Wat kun je als werkgever doen?

In dit specifieke geval was sprake van een werkgever die van oordeel was dat de werknemers de overuren op vrijwillige basis werkten. Dat maakt voor de beoordeling niet uit. Wanneer door (stijlzwijgende) afspraken, zoals het inplannen in het rooster van de werknemers voor meer dan de overeengekomen arbeidsduur, duidelijk is dat werknemers op regelmatige basis overuren verrichten, dan dienen deze overuren meegenomen te worden in de berekening van het loon tijdens vakantie. Uit de uitspraak van de Hoge Raad wordt echter niet duidelijk wanneer er nu sprake is van ‘regelmatig overwerk’.

Maar waar kun je als werkgever nu het beste op letten?

• Frequentie van het overwerk
  Kijk hoe vaak de werknemer overwerkt. Overuren die incidenteel of eenmalig voorkomen, hoeven meestal niet in het vakantieloon te worden meegenomen. Hoe regelmatiger het overwerk is, bijvoorbeeld meerdere keren per maand, hoe sneller het overwerk meegenomen dient te worden.
• Voorspelbaarheid van het overwerk
  Is het overwerk voorspelbaar, bijvoorbeeld door vaste piekperiodes waarin altijd extra werk nodig is? Of is er sprake van een bepaalde structurele noodzaak voor overuren, zoals bij wekelijkse deadlines of terugkerende werkzaamheden? In dat geval wordt overwerk al snel als regelmatig en voorspelbaar gezien.
• Vastlegging in de arbeidsovereenkomst of cao
  Controleer of er afspraken zijn gemaakt over overwerk in de arbeidsovereenkomst of in de van toepassing zijnde cao. Soms zijn er specifieke bepalingen opgenomen over wanneer overwerk wordt gecompenseerd en of dit meetelt voor vakantieloon. Hou de voorwaarden van deze uitspraak wel in het achterhoofd, want niet iedere cao is (al) in overeenstemming met deze uitspraak
• Let op je administratie
  Met het oog op deze uitspraak is het belangrijk dat je zorgt voor een goede administratie van overuren. Zo kun je bepalen wat het aantal overuren is én welk loon doorbetaald dient te worden bij vakantie. Het is daarbij aan te bevelen het gemiddelde overurenaantal te berekenen over het voorgaande kalenderjaar.

Vragen?

Heb je vragen naar aanleiding van deze blog? Wil je weten of binnen jouw organisatie overwerk betaald moet worden tijdens de vakantie? Bel met een van onze specialisten van team Mens & Arbeid via 013 544 04 00 en we helpen je graag verder!