09/05/2022

Wat betekent het als je werknemer bent van een failliet bedrijf?

De meest gestelde vragen en antwoorden, da's handig.

Als een bedrijf zijn schulden niet meer kan betalen, kan de rechtbank dat bedrijf failliet verklaren. Dat kan op vordering van een schuldeiser, maar een eigenaar kan ook zelf het faillissement van zijn bedrijf aanvragen. Er wordt dan per direct een curator aangesteld door de rechtbank. De curator zal vanaf het moment van de faillietverklaring het beheer over het bedrijf overnemen. Hij/zij heeft vervolgens tot taak om ervoor te zorgen dat het bedrijf volgens de faillissementswet zal worden ontmanteld.     Vanaf het moment dat hij is aangesteld, gaan de bevoegdheden van de directie van het bedrijf over naar de curator. De bestuurder (directie) mag voor het bedrijf niet langer meer zelfstandig beslissingen nemen en geen betalingen doen. Het bedrijf blijft zolang het faillissement duurt nog wel voortbestaan. In de praktijk werkt de curator meestal wel veel samen met de directie om alles in goede banen te leiden.   

De curator is een advocaat die is gespecialiseerd in de afhandeling van faillissementen. De curator heeft kort gezegd tot taak om: 

  1. ervoor te zorgen dat alle kosten en overeenkomsten van de onderneming worden stopgezet en geminimaliseerd; 
  2. ervoor te zorgen dat alle goederen, bezittingen en rechten zo maximaal mogelijk te gelde worden gemaakt; 
  3. te inventariseren welke partijen er allemaal nog vorderingen hebben op het bedrijf; 
  4. erop toe te zien dat al het verzamelde actief (geld) uitgedeeld wordt naar de volgorde, zoals de faillissementswet voorschrijft. 

Vanuit de rechtbank wordt een rechter commissaris aangesteld. De rechter-commissaris houdt toezicht op het handelen van de curator. De curator legt steeds rekening en verantwoording af over zijn aanpak aan de rechter-commissaris. Voor sommige ingrijpende beslissingen, zoals de beslissing om het personeel te ontslaan, moet de curator volgens de wet eerst toestemming vragen aan de rechter-commissaris. 

Wanneer u problemen ondervindt in de samenwerking met de curator, kunt u schriftelijk een klacht over de curator indienen bij de rechter-commissaris. Wie de rechter-commissaris is, staat in het Insolventieregister van de Rechtbank. 

 

De curator moet steeds schriftelijke verslagen uitbrengen over zijn aanpak en over de voortgang in het faillissement. Daarin staan ook financiële gegevens, zoals de opbrengsten en de schulden. Die verslagen zijn openbaar (iedereen kan en mag deze inzien), daarom worden ze gepubliceerd in het Insolventieregister van de Rechtbank. Ook op onze website delen we informatie over de voortgang van de faillissementen. Je vindt daar ook een link naar de verslagen en het faillissementsvonnis. Het eerste openbare verslag wordt meestal na 1 maand gepubliceerd. 

Ten aanzien van het personeel is de voornaamste taak van de curator om er via het UWV voor te zorgen dat het achterstallig salaris zo snel mogelijk wordt betaald. En hij/zij zal proberen om een doorstart te realiseren, want dat betekent vaak dat (een deel van) het personeel meteen weer een baan heeft. 

Ja, dat mag. Het bedrijf houdt op te bestaan en alle overeenkomsten moeten worden beëindigd. Dus ook de arbeidsovereenkomsten. De faillissementswet heeft hiervoor een aparte regeling. Daarom kan uw arbeidsovereenkomst ook worden opgezegd als u bijvoorbeeld ziek bent. U ontvangt ook geen (transitie)vergoeding. U krijgt een opzeggingsbrief, waarin staat dat de arbeidsovereenkomst op korte termijn zal eindigen. In de brief staat nog niet de exacte einddatum. Die moet nog worden berekend.  

 

Nee, dat hoeft niet. In de brief van de curator staat meestal dat u binnen 5 dagen bij de rechtbank bezwaar kunt aantekenen tegen uw ontslag. De curator is verplicht om u op die mogelijkheid te wijzen. Maar voor uw recht op uitkering is protesteren niet nodig. En het heeft meestal geen zin. Het is immers duidelijk dat de werkgever geen geld meer heeft en het bedrijf failliet is. Het UWV zal zich via de curator vanzelf melden voor een intake. Het is voldoende daaraan mee te werken, om uw recht op achterstallig salaris en uiteindelijk een WW-uitkering te krijgen. 

Dat moet voor iedereen apart worden berekend. Het UWV zorgt daarvoor, zodra zij de gegevens van alle werknemers heeft. Formeel geldt gewoon de opzegtermijn die in uw cao of arbeidsovereenkomst staat, maar het is nooit langer dan 6 weken. De opzegtermijn gaat meteen lopen. 

Meestal loopt het zo.  

a) op dinsdag wordt het faillissement uitgesproken.  

b) op donderdag meldt zich de buitendienstmedewerker van het UWV bij de curator.  

c) de curator levert dan alvast zoveel mogelijk personeels- en salarisgegevens aan, zodat het UWV de intake voor iedere werknemer kan voorbereiden. Als de administratieve afdeling van uw werkgever goed assisteert, kan dat nog dezelfde week. 

d) dan volgt de intake voor iedereen afzonderlijk. Als het bedrijf veel personeel heeft, komt de buitendienstmedewerker vaak naar het bedrijf waar iedereen zich verzamelt om zijn/haar aanvraag ter plaatse in orde te maken. Soms moet iedere werknemer zelf een afspraak maken om de aanvraagformulieren bij het UWV in orde te maken. Dat hoort vanzelf hoe dat voor u wordt geregeld. 

e) als alle aanvragen compleet zijn, moet het bij het UWV intern verwerkt worden. Daarna volgt de uitbetaling. De doorlooptijden verschillen erg. Dat hangt af van de drukte bij het UWV. Meestal lukt het om binnen 2 a 3 weken uit te betalen. 

 Het is ontzettend vervelend dat het vaak wat langer duurt. Iedereen heeft ook zijn eigen rekeningen, huur, hypotheek of boodschappen te betalen. Dat is echter even niet anders. De curator kan vaak wel een verklaring afgeven voor bijvoorbeeld de huurbaas om uit te leggen waarom het salaris (en dus de huur) iets verlaat is. 

Volgens de wet neemt het UWV de volgende vorderingen over: 

 

  • Loon vanaf datum faillissement tot einde van de opzegtermijn (inclusief gebruikelijke toeslagen, vakantiegeld, pensioenpremies en dergelijke over deze periode); 
  • Het achterstallig loon over maximaal 13 weken voorafgaand aan de datum van opzegging (meestal datum faillissement). Onder loon valt ook: prestatietoeslag, dienstjarentoeslag, ploegentoeslag, overige toeslagen, overwerk, spaarregelingen, reisuren, kilometervergoeding en andere cao-vergoedingen; 
  • De achterstallige vakantietoeslag, vakantierechten over maximaal een jaar, voor wat betreft bovenwettelijke vakantiedagen teruggerekend vanaf einde opzegtermijn; 
  • Andere achterstallige betalingen aan derden (bijvoorbeeld pensioenpremies) over maximaal een jaar, teruggerekend vanaf einde opzegtermijn. 

Het kan zijn dat het UWV niet alle vorderingen betaalt die u op uw werkgever heeft. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de loonachterstand meer dan 13 weken bedraagt. Alle terechte vorderingen op uw werkgever die niet door het UWV vergoed worden, kunt u indienen bij de curator. U moet er dan rekening mee houden dat de kans klein is dat u dat geld krijgt. Want er zijn dan schuldeisers die voorgaan, zoals de belastingdienst. En het duurt vaak lang, soms een jaar of nog langer. 

Nee, het UWV neemt deze ontslagvergoeding niet over. Deze vordering kunt u indienen bij de curator. U moet er dan rekening mee houden dat de kans klein is dat u dat geld krijgt. Want er zijn dan schuldeisers die voorgaan, zoals de belastingdienst. En het duurt vaak lang, soms een jaar of nog langer. 

Ja, dat kan. Tijdens de opzegtermijn loopt de arbeidsovereenkomst door en u bent dus nog gewoon in dienst. De curator bepaalt of u nog werk moet voortzetten of afmaken. Hij kijkt namelijk of het misschien mogelijk is om het bedrijf door te starten. U ontvangt van het UWV een brief waarin staat wanneer uw dienstverband eindigt. U ontvangt deze brief nadat het UWV uw aanvraag heeft ontvangen. 

Ja, dat moet. Het feit dat het salaris vaak wat langer op zich laat wachten is geen geldige reden om (tijdelijk) niet op je werk te verschijnen. De arbeidsovereenkomst loopt door, dus het werk moet nog gedaan worden. Bovendien is het zo dat het UWV (op enkele uitzonderingen na) in principe alle salarisverplichtingen overneemt. Je krijgt dus ook salaris tot het einde van de opzegtermijn, alleen op een ander moment.  

Dan zijn er een aantal dingen die er kunnen gaan gebeuren: 

  1. Geen werk, geen loon. Als je niet aan het werk gaat, betekent dat dat je weigert om te gaan werken. het UWV zal dus geen salaris uitkeren over de dagen dat je niet bent komen opdagen. 
  2. De curator kan jou op staande voet ontslaan wegens werkweigering. Je hebt dan geen recht op een werkeloosheidsuitkering. 
  3. De curator kan bij jou schadevergoeding vorderen. De schade kan bijvoorbeeld zijn dat door jouw afwezigheid, een order niet kon worden uitgeleverd en omzet wordt misgelopen. Daarvoor kun je aansprakelijk worden gesteld. 

 

Dan wordt er aangifte gedaan van diefstal en loopt u het risico van ontslag op staande voet met alle gevolgen van dien. 

 

Het is niet zo sympathiek om dat zo hier op te schrijven. En meestal snapt iedereen dat je je ook in faillissement netjes dient te gedragen. Maar het komt al te vaak voor dat boos of teleurgesteld personeel meent zichzelf te kunnen compenseren door eigendommen van het bedrijf toe te eigenen. 

 

Op de hele korte termijn verandert er eigenlijk niets. De arbeidsovereenkomst loopt nog even door en ook alle andere afspraken die zijn gemaakt. Dus ook als er met u al afspraken zijn gemaakt, zoals over vrije dagen, blijven die gelden. 

Nee. Als u al tijdens de opzegtermijn wilt beginnen bij een andere werkgever moet de curator daar wel mee instemmen. Het kan zijn dat hij/zij daar niet mee instemt, bijvoorbeeld omdat er nog werk verricht moet worden of omdat hij eerst wil aankijken of een doorstart nog mogelijk is. Probeer intussen wel alvast ander werk te vinden. Dan kunt u beginnen zodra uw dienstverband is afgelopen. 

Het UWV betaalt alleen de vakantiedagen uit van het jaar direct voorafgaand aan de opzeggingsdag. Heeft u dagen opgespaard die ouder zijn dan een jaar, dan betaalt het UWV deze waarschijnlijk niet. U kunt hiervoor een vordering indienen bij de curator. 

Een doorstart is het doorverkopen van een deel van het bedrijf door de curator. Vaak gaat het dan over de klanten, de lopende opdrachten, de (gedeeltelijke) voorraad, de (gedeeltelijke) inventaris, de handelsnaam en vaak ook een deel van het personeel. Een doorstart is vaak voor vele partijen gunstig. De curator krijgt er vaak meer geld voor dan wanneer alles los verkocht wordt (op een veiling), de doorstarter heeft een levensvatbaar bedrijf behouden, de klanten kunnen blijven bestellen, het personeel kan banen behouden.  

 

De curator zal altijd proberen om meerdere kandidaat kopers te verzamelen. Dat is de kans op het hoogste bod het grootste. Het komt vaak voor dat dezelfde eigenaar ook mee biedt om zijn eigen bedrijf weer door te starten. Dat is best wel logisch, want die kent zijn bedrijf, zijn opdrachten, zijn klanten en zijn personeel het beste. Voor hem/haar is het bedrijf vaak het meeste waard en hij/zij kan vaak ook snel beslissen. 

Nee. De curator probeert bij een doorstart vaak voor te zorgen dat zoveel werknemers mee over gaan. Maar het is aan de doorstarter om dat te bepalen. De nieuwe eigenaar is wettelijk niet verplicht personeel mee over te nemen. 

Nee. Er komt een nieuwe arbeidsovereenkomst met nieuwe voorwaarden. Dit is een andere situatie dan een “overgang van onderneming” buiten een faillissement, waarbij iedereen met behoud van alle rechten automatisch mee overgaat. Dat is bij een faillissement dus niet zo. 

 

De curator zal altijd proberen om meerdere kandidaat kopers te verzamelen. Dat is de kans op het hoogste bod het grootste. Het komt vaak voor dat dezelfde eigenaar ook mee biedt om zijn eigen bedrijf weer door te starten. Dat is best wel logisch, want die kent zijn bedrijf, zijn opdrachten, zijn klanten en zijn personeel het beste. Voor hem/haar is het bedrijf vaak het meeste waard en hij/zij kan vaak ook snel beslissen. 

Op zich niet, u kunt ook ander werk accepteren. Maar u kunt ook niet zomaar weigeren, want u bent in het kader van de WW verplicht passend werk te accepteren. Als u weigert mag het UWV uw WW-uitkering stopzetten. 

Soms. Het beding blijft op zich zijn werking houden, ook als jouw werkgever failliet is. Het kan zijn dat een curator u aan uw relatie- of concurrentiebeding houdt, als dat nodig is om een goede doorstart(deal) te realiseren. 

Als je het recht hebt op dit gebruik onder de arbeidsovereenkomst, dan blijf je als hoofdregel dat recht behouden tot aan het einde dienstverband. In beginsel lever je dus alles netjes in per datum einde dienstverband. Het kan zijn dat de curator andere instructies geeft, bijvoorbeeld omdat het gebruik van een leaseauto bedrijfsmatig niet meer nodig is en leasemaatschappij recht heeft op teruggave van auto’s. 

Van gegevens dragers, zoals mobiele telefoons of laptops mogen geen kopieën gemaakt worden in verband met privacy en bedrijfseigen (vertrouwelijke) gegevens. Bij verlies moet daarvan terstond melding worden gemaakt. 

Staat jouw vraag er niet tussen? Stel deze dan hier

Dit is een FAQ waarin snelle en begrijpelijke informatievoorziening voorop staat. De onderwerpen zijn dus vooral vereenvoudigd, op hoofdlijnen en vanuit de praktijk weergegeven. De onderwerpen beogen niet juridisch sluitend of uitputtend te zijn, zodat aan deze brochure door de lezer geen rechten kunnen worden ontleend.