Hoe verloopt een bedrijfsovername?

Via een activa passiva transactie 

Bij een activa-passiva-transactie koopt de koper niet de hele juridische entiteit waar de onderneming in zit (zoals dat bijvoorbeeld bij een aandelentransactie doorgaans wel het geval is), maar alleen de onderneming zelf of specifieke onderdelen daarvan. Denk aan de overname van bepaalde activiteiten met de bijbehorende voorraden, machines, klantencontracten, goodwill en (meestal) personeel (bij ‘overgang van onderneming’). Het is flexibeler en maakt het mogelijk om alleen de gewenste onderdelen over te nemen. Dit is dus wezenlijk anders dan bij de aandelentransactie, waarbij de onderneming (meestal) volledig intact blijft en alleen van eigenaar wisselt. 

In de praktijk 

Om je als ondernemer goed voor te bereiden, geven we hieronder een overzicht van het proces op hoofdlijnen. Per stap lees je wat het doel is, hoe lang het gemiddeld duurt, welke factoren de doorlooptijd beïnvloeden én welke juridische documentatie er gewoonlijk bij hoort. Dit is puur richtinggevend bedoeld; in de praktijk kent ieder proces zijn eigen dynamiek, complexiteit en verloop. Let op: we gaan hier uit van een (voorbeeld) activa-passiva transactie; een bedrijfsovername via een aandelentransactie kent een ander proces. 

 

1. Kennismaking en verkenning

• Duur:  6 – 8 weken
• Doel: oriëntatie op een mogelijke deal
   

In deze fase onderzoeken koper en verkoper of er een deal mogelijk is. Er worden globale afspraken verkend over: 

• Welke bedrijfsonderdelen worden overgedragen
• Hoe de waardering en prijs eruit kunnen zien
• Wat voor beide partijen de voordelen zijn 

Vaak wordt vertrouwelijke informatie gedeeld onder een geheimhoudingsverklaring (vaak aangeduid als NDA, de afkorting van Non-Disclosure Agreement). 

 Vertragende factoren? 

• Onduidelijkheid over welke onderdelen verkocht worden
• Grote verschillen in prijsverwachtingen
• Meerdere geïnteresseerde kopers
• Geen actuele of complete bedrijfsinformatie 

 Juridische documenten in deze fase: 

• Geheimhoudingsverklaring (NDA)
• Soms een eerste informatiememo of overzicht van de te verkopen onderdelen
• Eventueel een indicatieve bieding of prijsvoorstel (het sluitstuk van een positieve oriëntatiefase) 

 

2. Intentieverklaring (LOI)

• Duur: 1 – 3 weken
• Doel: Afspraken maken over het vervolgtraject 

 Als het plan kansrijk lijkt, leggen partijen hun afspraken vast in een Letter of Intent (LOI). De LOI wordt in beginsel niet-bindend ingestoken, maar vormt wel het raamwerk voor de verdere onderhandelingen en de eventuele beëindiging daarvan. Hierin staat bijvoorbeeld: 

• Welke activa en passiva worden overgenomen
• Een (indicatieve) prijs 
• Exclusiviteit van onderhandelingen 
• De planning en vervolgstappen, zoals due diligence onderzoek 

 Vertragende factoren? 

• Onenigheid over prijs of scope van de overdracht 
• Discussie over exclusiviteit of bindende onderdelen 
• Interne besluitvorming bij koper of verkoper 

 Juridische documenten in deze fase: 

• Letter of Intent (LOI) 
• Exclusiviteitsverklaring (vaak onderdeel van de LOI)

 

3. Due Diligence-onderzoek

• Duur: 4 – 6 weken 
• Doel: onderzoeken of te kopen bedrijfsonderdelen conform geschetste verwachtingen zijn 

 De koper onderzoekt wat hij precies koopt en welke risico’s er zijn. Hoe omvangrijk deze fase is, hangt sterk af van hetgeen de koper wenst te kopen; enkel die onderdelen worden onderzocht.  

 Het onderzoek kan gaan over: 

• Eigendomsrechten en overdraagbaarheid van activa 
• Contracten met klanten en leveranciers en hun verwachte bereidheid tot medewerking 
• Machines, voorraden, licenties 
• Werknemers en arbeidsvoorwaarden bij overgang van onderneming 
• Financiële, juridische en fiscale verplichtingen 

 Vertragende factoren? 

• Incomplete of slecht georganiseerde administratie 
• Onzekerheden over eigendom of overdraagbaarheid 
• Overdrachtsbeperkingen in bestaande contracten 
• Behoefte aan aanvullend (fiscaal of technisch) onderzoek 
• Complexiteit bij overgang van personeel 

 Juridische documenten in deze fase: 

• Data room met relevante informatie 
• Vragenlijsten (due diligence checklists) 
• Rapportages van adviseurs (juridisch, financieel, fiscaal) 
• Geheimhoudingsverklaringen voor betrokken adviseurs 

 

4. Uitwerken en onderhandelen van de koopovereenkomst

• Duur: 2 – 4 weken 
• Doel: het uitwerken van de transactie in al haar details 

 De afspraken worden vastgelegd in een activa-passiva-overeenkomst (vaak aangeduid als APA – de afkorting van Asset Purchase Agreement). Hierin wordt precies beschreven: 

• Wat wordt overgedragen en tegen welke prijs 
• Garanties en vrijwaringen 
• Betalingsafspraken 
• Afspraken over contractovernames en personeel 

 Vertragende factoren? 

• Complexiteit van de lijst met over te dragen activa en passiva 
• Overdrachtsbeperkingen in contracten of vergunningen 
• Overleg en instemming van klanten, leveranciers of verhuurders 
• Discussie over garanties, vrijwaringen en aansprakelijkheid 

 Juridische documenten in deze fase: 

• Activa-passiva-overeenkomst (APA) 
• Bijlagen met gedetailleerde activa- en passivalijsten 
• Garanties en vrijwaringsschema’s 
  • Eventuele aanvullende contracten: 
• Leveringsovereenkomsten 
• Huur- of licentiecontracten
• Arbeidsovereenkomsten bij overgang van onderneming 

 

 

5. Ondertekening (Signing)

• Duur: 1 dag 
• Doel: het juridisch bindend worden van de transactie 

 Zodra alle details zijn uitgewerkt en gecontroleerd, wordt de overeenkomst ondertekend. Vanaf dat moment zijn partijen juridisch gebonden, maar de daadwerkelijke overdracht moet nog plaatsvinden. 

 Vertragende factoren? 

• Laatste onderhandelingen over details 
• Juridische controle van definitieve versies en bijlagen 
• Afstemming met banken of andere financiers 
• Documentatie in meerdere talen of internationale partijen 

 Juridische documenten in deze fase: 

• Ondertekende activa-passiva-overeenkomst (APA) 
• Eventuele ondertekeningsagenda (overzicht van te tekenen stukken) 
• Goedkeuringsbesluiten van aandeelhouders of bestuur 

 

6. Levering en overdracht (Closing)

• Duur: 0 – 4 weken 
• Doel: daadwerkelijke eigendomsoverdracht effectueren 

 In deze fase worden de overeengekomen onderdelen daadwerkelijk overgedragen. Denk aan: 

• Fysieke overdracht van voorraden of machines 
• Overname of cessie van contracten (met instemming van klanten of leveranciers) 
• Aanpassing van vergunningen of eigendomsregistraties 
• Overgang van personeel (met informatie- en adviesverplichtingen) 

 Vertragende factoren? 

• Overdrachtsbeperkingen of toestemming nodig van derde partijen 
• Vertraging bij instemming van klanten of leveranciers 
• Aanpassingen in registers of eigendomsbewijzen 
• Praktische planning bij fysieke overdracht of personeelsoverdracht 

 Juridische documenten in deze fase: 

• Leveringsakte(n) en/of overdrachtsdocumenten per activum 
• Contractovernames of cessies (met instemming van derden) 
• Mededelingen aan werknemers en eventueel OR-advies bij overgang van onderneming 
• Slotafrekeningen en betalingsbewijzen  

 

 Keuze tussen aandelentransactie en activa-passiva transactie? 

 We zetten de voornaamste verschillen voor je op een rijtje: 

 Activa-passiva-transactie 

• Koper koopt specifieke onderdelen (activa en eventueel geselecteerde passiva). 
• Juridisch aparte overdracht van die onderdelen vereist (voorraad, machines, contracten, vorderingen, etc.). 
• Mogelijkheid om ongewenste verplichtingen uit te sluiten. 
• Complexer qua uitvoering (bijv. toestemming derden nodig bij contractovernames).
• Geschikt voor deeloverdrachten of “uitpellen” van gezonde onderdelen. 

 Aandelentransactie 

• Koper neemt alle aandelen van de B.V. over. 
• Bedrijf blijft juridisch hetzelfde: alle activa én passiva blijven met alle rechten en verplichtingen in de B.V.  
• Geen aparte overdracht van contracten nodig (tenzij change of control-clausules). 
• Vaak eenvoudiger als het bedrijf als geheel wordt overgenomen. 
• Koper neemt ook verborgen of toekomstige verplichtingen over. 

Totale doorlooptijd 

 Gemiddeld duurt een activa-passiva-transactie 2 tot 3 maanden. Simpele deals kunnen sneller; bij complexe overdrachten met veel contracten of benodigde instemmingen kan het proces 4 tot 6 maanden duren. 

 Nogmaals: het bovenstaande is richtinggevend bedoeld. Wil je weten hoe dit traject voor jouw situatie valt in te schatten, dan kijken we heel graag met je mee. 

Gelinkte artikelen

De Aandelentransactie (Deel I)
De juridische fusie of splitsing (Deel III)