Laatste update 30/03/2023

DE VERSCHILLENDE VORMEN VAN BEDRIJFSOVERNAME.
DE AANDELENTRANSACTIE (I)

Het aantal fusies en overnames neemt toe. Welke soorten bedrijfsovernames moeten we onderscheiden? Wat kies je? Wat zijn de voor- en nadelen? We zetten de meest voorkomende vormen voor je op een rijtje.

Inhoudsopgave

De Aandelentransactie in het kort

Bij deze vorm van bedrijfsovername worden de aandelen van een BV verkocht aan een nieuwe eigenaar.

Een bedrijfsovername via een aandelenoverdracht is juridisch gezien eenvoudig. In feite is het gewoon een eenvoudige verkoop. Aan de onderneming zelf wijzigt niets, alleen de aandeelhouder (eigenaar) wijzigt. Klanten, leveranciers, werknemers merken (juridisch) niets van een dergelijke bedrijfsovername.

Natuurlijk komt het evengoed voor dat een koper een deel van de aandelen koopt, waarna verkoper en koper gezamenlijk als aandeelhouders eigenaar worden. De transactie en het koopproces blijven verder hetzelfde. Wel zullen deze aandeelhouders er goed aan doen afspraken te maken over hun samenwerking als aandeelhouders (in een aandeelhoudersovereenkomst) en over welke actieve rol zij (wel/niet) innemen ten aanzien van hun BV (vast te leggen in een managementovereenkomst bijvoorbeeld).

Hoe werkt dit In de praktijk ?

De uitdaging bij dit soort transacties in de praktijk is dat je als koper vaak niet precies weet wat je koopt. Je hebt je als koper van tevoren een beeld gevormd van het vermogen, bezittingen en schulden van de B.V. die je wilt aankopen. Op basis daarvan is de koopprijs bepaald.

Maar de administratie is niet altijd volledig. Soms blijken er na de koop grote claims of verplichtingen te bestaan die vooraf niet bekend zijn geworden. Denk aan schadeclaims, ontbrekende vergunningen of nagekomen belastingaanslagen. Noem het verborgen gebreken, die ervoor zorgen dat de koper achteraf kan vinden dat hij te veel heeft betaald. Met alle discussie (achteraf) van dien.

 

De oplossing is tweeledig.

  1. Enerzijds wordt vaak geprobeerd vooraf zo goed mogelijk te onderzoeken wat de stand van zaken is bij de aan te kopen BV. Denk aan een boekenonderzoek.
  2. Juridisch worden er afspraken gemaakt hoe om te gaan bij nagekomen feiten die geld kosten, voor wiens rekening en risico komen die? Er worden dan garanties en vrijwaringen opgenomen.

Dit wordt vaak gedaan in een gefaseerd proces, dat kenmerkend is voor dit soort transacties.

Hoe verloopt zo’n transactie (op hoofdlijnen)?

  1. Verkenningsfase. Partijen verkennen de mogelijkheden voor een deal. Verkoper en koper onderzoeken op hoofdlijnen de mogelijkheden voor een deal en ze komen samen tot voorlopige eerste ideeën over de prijs en de voorwaarden. Soms wordt er in deze fase al vertrouwelijke informatie met de koper gedeeld. In die gevallen is het verstandig om een geheimhoudingsverklaring op te stellen, vaak ”non-disclosure agreement” (NDA) genoemd.
  2. Intentieverklaring. Zien partijen genoeg aanleiding om het proces serieus verder uit te gaan werken, leggen partijen de uitgangspunten van de beoogde deal, de verdere stappen en planning vast in een intentieverklaring, ook wel “Letter Of Intent” genoemd (LOI). Dat wordt het raamwerk voor de verdere onderhandelingen.
  3. Onderzoeksfase. Dit wordt meestal door de koper uitgevoerd. Dit onderzoek wordt ook wel due diligence onderzoek genoemd. Het doel hiervan is het bestuderen van de BV, zodat je weet wat je koopt. Het onderzoek gaat veelal in op juridische, financiële, operationele, commerciële en fiscale aspecten.
  4. Contractsonderhandelingen. Op basis van de bevindingen tot nu toe worden de voorwaarden verder uitgewerkt en vastgelegd in de koopovereenkomst. Hier worden onder meer de garantiebepalingen en vrijwaringen opgenomen. Dit kan een flink document worden met vele bijlagen.
  5. Ondertekening (signing) en levering (closing) Met signing wordt het ondertekenen van de koopovereenkomst bedoeld. Daarmee is de transactie nog niet afgerond. Aandelen moeten worden overgedragen via een notariële akte. Als er tijd zit tussen de signing en de closing is het verstandig om afspraken te maken voor eventuele gebeurtenissen in die tussentijd.

Voor- en nadelen samengevat

Kenmerken van de aandelentransactie zijn:

  • juridisch eenvoudig,
  • aan de onderneming wijzigt niets, je kunt er meteen mee verder
  • je hebt geen toestemming nodig van klanten of leveranciers
  • wel is het erg oppassen voor verborgen gebreken en onaangename verrassingen

Gelinkte artikelen

Meet the experts