- Terug
Update 05 aug 2025
Wat betekent het als je privé failliet bent verklaard?
De meestgestelde vragen
Een persoonlijk faillissement is een ingrijpende gebeurtenis. Er komt veel op je af, zowel praktisch als emotioneel. Misschien zit je met vragen over wat je nu nog wel of niet mag doen, wat er gebeurt met je inkomen of bezittingen, waar je van rond moet komen en wat jouw rol is in het verdere proces.
Om je alvast te helpen grip te krijgen op wat er speelt, hebben we een Q&A opgesteld. Daarin beantwoorden we de meest gestelde vragen van mensen die privé failliet zijn verklaard. Je vindt daarin praktische uitleg over je rechten, verplichtingen en wat je van ons als curator kunt verwachten.
- Deze informatie is bedoeld als praktische leidraad, uitgaande van de meest gangbare situaties. Het geeft geen volledig juridisch sluitend beeld. Heb je vragen over jouw specifieke situatie, win dan juridisch advies in.
Wat is een persoonlijk faillissement?
Als een privé persoon zijn schulden niet meer kan betalen, kan de rechtbank hem of haar failliet verklaren. Het kan zijn dat die schulden in de privésfeer zijn ontstaan. Het kan ook zijn dat die schulden het gevolg zijn van een eenmanszaak, vennootschap onder firma of maatschap die zijn schulden niet meer kon betalen. In die gevallen kun je privé verantwoordelijk zijn voor de zakelijke schulden.
Ik ben het niet eens met het uitgesproken faillissement. Wat kan ik daartegen doen?
Ben je het niet eens met het uitgesproken faillissement, dan kun je in hoger beroep of verzet gaan.
In hoger beroep ga je als je WEL bij de faillissementszitting van de rechtbank bent verschenen. In dat geval kun je binnen acht dagen na de dag van de uitspraak hoger beroep instellen. Daarvoor moet je zelf een advocaat inschakelen. Dat is geen taak van de curator.
Verzet stel je in als je NIET bij de faillissementszitting aanwezig bent geweest. In dat geval kun je verzet instellen binnen veertien dagen na de dag van de uitspraak. Ook in dit geval moet je een advocaat inschakelen.
In beide gevallen doe je er goed aan meteen aan de curator te melden dat je hoger beroep of verzet instelt. De curator zal gewoon zijn taak moeten uitvoeren, maar hij zal dan meestal wat terughoudender te werk gaan. Soms kunnen er (onomkeerbare) maatregelen worden uitgesteld, zoals het opzeggen van belangrijke overeenkomsten (denk aan huur of arbeidsovereenkomsten met je personeel).
Hoe word je failliet verklaard?
Je kunt failliet worden verklaard op verzoek van een schuldeiser, maar je kunt ook zelf je faillissement aanvragen. Er wordt dan per direct een curator aangesteld door de rechtbank. De curator zal vanaf het moment van de faillietverklaring het beheer over het privé vermogen overnemen.
Wat betekent het faillissement voor mij als persoon?
De curator heeft tot taak om ervoor te zorgen dat het privé vermogen volgens de faillissementswet te gelde zal worden gemaakt. Met die opbrengst zullen zoveel mogelijk schulden worden betaald. Vanaf het moment dat de curator is aangesteld, heeft de curator dus de zeggenschap over jouw vermogen, bezittingen en banktegoeden. Zolang het faillissement voortduurt, ga jij daar niet meer zelf over.
Wat zijn mijn verplichtingen tijdens faillissement?
Een van de belangrijkste verplichtingen is de inlichtingenplicht. Je bent gehouden om alle (mondelinge en/of schriftelijke) informatie te verschaffen die nodig is voor een goede efficiënte afwikkeling van het faillissement. Dat gaat verder dan alleen antwoord geven op gestelde vragen. Je dient uit eigen beweging informatie te verschaffen die van belang kan zijn voor de curator. Het betreft in ieder geval het opgeven en ter beschikking stellen van alles van waarde. Van een auto, tot bankrekeningen, levensverzekeringen, enzovoort. Maar ook het opgeven van ontvangsten tijdens faillissement, zoals een belastingteruggave.
Ook ben je verplicht de curator alle administratie te overhandigen. In de praktijk betekent dat het toegang geven tot de papieren administratie, of het verschaffen van inloggegevens tot administratiepakketten, en het overhandigen van gegevensdragers waar informatie op staat, zoals computers, laptops, een harde schijf, met middelen om deze leesbaar te maken.
Als ik toch niet meewerk, wat dan?
Als je niet aan je verplichtingen voldoet, pleeg je een strafbaar feit. Dan kan de curator de rechter-commissaris verzoeken maatregelen tegen jou te nemen. Dat kan variëren van een faillissementsverhoor op de rechtbank tot zo nodig het innemen van een paspoort of zelfs hechtenis.
Waar begint een curator mee?
De curator zal eerst je persoonlijke situatie in kaart brengen. Heb je een onderneming? Moet die direct stilgelegd worden of moet die nog een tijdje ‘open’ blijven? Wie zijn de schuldeisers, wat valt er onder je bezittingen, welke overeenkomsten lopen er en hoe hoog zijn je inkomen en vaste lasten? Vervolgens zal de curator concretere maatregelen gaan nemen met als achterliggend doel: het maximaliseren van het actief (geld en bezittingen) en het minimaliseren van het passief (de schulden). Denk aan het laten vaststellen door de rechter-commissaris van een VTLB, het beëindigen van overeenkomsten om kosten te minimaliseren, het verkopen van bezittingen, het innen van debiteuren, etc.
Wat is "de boedel"?
Dit is geen formeel begrip. Met “de boedel” wordt over het algemeen alles bedoeld wat volgens de curator toebehoort aan het faillissement. Over het algemeen bedoelt hij dan concreet het geld dat hij verzamelt op de faillissementsrekening, oftewel “de boedelrekening”.
Wordt mijn inboedel verkocht als ik failliet ben?
De hoofdregel is dat al jouw bezittingen door de curator verkocht zullen worden om met die opbrengsten de schulden af te kunnen lossen. Toch zal over het algemeen de inboedel van jouw woning niet worden verkocht. Vaak levert de verkoop namelijk meer kosten op dan dat de inboedel zal opbrengen. En je hebt die spullen ook nodig voor (eerste) levensbehoeften. Dat is natuurlijk anders als je een bovengemiddelde inboedel hebt staan met luxe spullen (jouw Picasso aan de muur) die bij verkoop zorgen voor flinke opbrengsten.
Is mijn echtgenoot (of geregistreerd partner) ook failliet als ik failliet ben?
Het is niet zo dat jouw echtgenoot formeel ook failliet is, zodra jij failliet wordt verklaard. Maar het kan wel zo zijn dat zijn/haar vermogen automatisch onder het faillissement valt. Dat betekent dus dat het mogelijk is dat jullie volledige gezamenlijke vermogen in de boedel valt. Heel kort gezegd zit het zo:
als je in gemeenschap van goederen bent getrouwd, dan valt jullie gezamenlijke vermogen geheel onder het faillissement.
Als je onder huwelijkse voorwaarden bent getrouwd, dan valt het eigen vermogen van jouw echtgenoot of geregistreerd partner (meestal) niet onder het faillissement.
Het is in dit soort omstandigheden verstandig om als echtgenoot een jurist mee te laten kijken om te weten hoe het in jullie geval precies zit.
Waar moet ik van leven tijdens faillissement?
Net als buiten faillissement, zal jouw inkomen afhankelijk zijn van jouw salaris (als je een baan hebt) of van een uitkering (als je geen baan hebt). Ben je afhankelijk van een uitkering zul je die zelf aan moeten vragen. In alle gevallen is het aan jou om voor een bron van inkomsten te zorgen. De curator doet dat niet voor je.
Let wel. Van jouw inkomen zul je een deel zelf mogen behouden als leefgeld (dat wordt ook wel het VTLB genoemd, oftewel het Vrij Te Laten Bedrag). Het meerdere zal toekomen aan de curator.
Wat gebeurt er met de inkomsten die ik genereer tijdens faillissement?
Hoofdregel is dat jouw inkomsten tijdens faillissement voor de curator zijn. Je bent ook verplicht alles op te geven. Niettemin zal jouw inkomen tot een bepaald bedrag (eerst) voor jouzelf zijn, omdat je natuurlijk een bepaald minimum nodig hebt om van te leven. Dat leefgeld, oftewel het deel van het inkomen dat je mag houden, wordt het ‘vrij te laten bedrag’ genoemd of ‘VLTB’.
De rechter-commissaris stelt het VTLB vast op basis van de informatie van de curator. Er is een vaste formule voor het berekenen van het VTLB. Diverse factoren worden daarin meegenomen, zoals de hoogte van je inkomen en de hoogte van je woon- en overige lasten. Het is dus verstandig om snel een compleet overzicht te verstrekken van de gegevens die de curator vraagt.
Hoe ontvang ik mijn leefgeld (VTLB)?
Afhankelijk van de situatie, zijn er in de praktijk drie mogelijkheden waar de curator meestal gebruik van maakt:
De curator ontvangt jouw salaris (of uitkering) van jouw werkgever op een bankrekening die hij/zij in beheer heeft, en telkens als dat is ontvangen (meestal maandelijks) dan stort hij/zij jouw leefgeld (VTLB) door.
De curator regelt dat het deel van jouw salaris dat bestemd is voor zijn/haar faillissement rechtstreeks aan de boedel betaald wordt, en dat het deel dat voor jou bestemd wordt (het leefgeld) rechtstreeks aan jou gestort wordt.
Jij ontvangt het inkomen op een bankrekening die jij in beheer hebt en jij stort het deel dat aan de boedel toekomt aan de curator. Deze optie is het minst gebruikelijk.
Staat jouw vraag er niet tussen? Stel deze dan hier
Nogmaals: deze informatie heeft vooral een praktische insteek. Aan deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Win vooral juridisch advies in.
