Waarom een aandeelhoudersovereenkomst?

Een aandeelhoudersovereenkomst is niet wettelijk verplicht, maar mag eigenlijk niet ontbreken. Het belang hiervan zit in de bestendigheid van de samenwerking tussen de eigenaren. Bonje tussen hen kan zomaar de hele onderneming op losse schroeven zetten. En dat was juist niet de bedoeling.

Een aandeelhoudersovereenkomst zorgt ervoor dat aandeelhouders vooraf hun verwachtingen tegenover elkaar doorspreken en uitwerken. Maar al te vaak wordt dat uit haast, enthousiasme of vertrouwen overgeslagen, terwijl je juist vooraf goede afspraken moet maken. Als er eenmaal concreet meningsverschil of tegenstrijdig belang op tafel ligt is het te laat.

Om escalatie onderweg te voorkomen, zorgen eigenaren met een aandeelhoudersovereenkomst dat ze hun onderlinge samenwerking op voorhand doorspreken. Ze spreken af hoe ze met elkaar en met de onderneming omgaan in allerlei mogelijke scenario’s.

Denk bijvoorbeeld aan:

• Hoe de samenwerking eruitziet (wie brengt wat in)
  Stel: de één brengt geld in en de ander tijd en kennis. Na een jaar voelt de geldschieter dat hij te weinig invloed krijgt. De ander vindt dat zijn inzet niet in geld is uit te drukken. Zonder duidelijke afspraken ontstaat frustratie.
• Wat er gebeurt als een van de eigenaren wegvalt
  Wat als een aandeelhouder langdurig ziek wordt of overlijdt? Zonder regeling kunnen de erfgenamen opeens in de onderneming zitten, terwijl de andere aandeelhouders daar niet op gerekend hebben.
• Wie besluiten mag nemen en wie vetorechten heeft
  Twee aandeelhouders zijn het niet eens over een grote investering. De één voelt zich buitenspel gezet, de ander vindt dat hij alles alleen kan beslissen. Gevolg: stilstand en ruzie.
• Hoe je omgaat met verkoopkansen of wensen (tag/drag along, lock-up, waarderingsmethoden)
  Een derde partij doet een mooi bod. Eén aandeelhouder wil verkopen, de ander absoluut niet. Zonder afspraken kan de verkoper niet weg, en loopt iedereen de kans op een gemiste deal.
• Wat je doet met winst (uitkeren of herinvesteren)
  De ene aandeelhouder wil jaarlijks dividend, de ander wil juist alles investeren in groei. Zonder afspraken kan de uitkering van winst tot eindeloze discussies leiden.
• Wat ieder buiten de samenwerking nog wel of niet mag (non-concurrentie, relatiebedingen, nevenactiviteiten)
  Een aandeelhouder start stiekem een eigen onderneming in dezelfde branche. Dat schaadt de BV direct. Zonder duidelijke non-concurrentieafspraak is er weinig tegen te doen.
• Hoe je conflicten effectief en snel oplost (geschil- en deadlockregelingen)
  Bij een patstelling weigert een aandeelhouder elk compromis. Zonder vooraf afgesproken oplossing (zoals mediation of een shoot-out regeling) kan de BV maandenlang vastlopen. Dat wil je niet: lees hier Procedures & Ondernemingskamer – VDT

Ook handige leidraad om de samenwerking tussentijds te evalueren

Als het goed gaat kan een aandeelhoudersovereenkomst lekker onder in de la blijven liggen. Maar ondernemingen, onderlinge verhoudingen en opvattingen veranderen voortdurend, zeker naarmate er meer geld mee gemoeid is. Daarom is het verstandig om de afspraken periodiek weer even door te lopen en te herijken. Door eens in de paar jaar de aandeelhoudersovereenkomst na te lopen – of naar aanleiding van grote gebeurtenissen zoals een investering, toetreding of vertrek van een aandeelhouder – check je onderling of je overal nog hetzelfde over denkt en houd je de afspraken actueel.

Kortom

Een aandeelhoudersovereenkomst is meer dan een aanvulling op de statuten. Het is het praktische handboek voor aandeelhouders waarin je de samenwerking concreet maakt, verwachtingen bespreekt en vastlegt, én afspraken maakt voor de minder leuke maar wel realistische scenario’s. Daarmee zorg je niet alleen voor houvast tijdens de samenwerking, maar ook voor duidelijkheid over hoe die samenwerking ooit zal verlopen – en uiteindelijk zal eindigen.

We hebben een compleet traject ontwikkelt dat jullie als aandeelhouders snel en effectief door dit proces heen loodst. Zo spreek je alles gestructureerd samen door en ligt het meteen vast, zodat je weer meteen doorkunt met de leukere kanten van het ondernemerschap.